در خانه های قدیمی که به سیستم فاضلاب شهری متصل نیستند فاضلاب خانه از طریق چاه جذبی دفع می شود. حفر چاه جذبی به چاهی گفته می شود که کناره های آن خاک وجود داشته و پس از وارد شدن فاضلاب به درون چاه ، سیالات موجود در فاضلاب جذب خاک می شوند.
در واقع مخزن سپتیک یا تصفیه فاضلاب از طریق چاه جذبی خارج شده و یک شکل از تصفیه پساب را فراهم می کند به طوری که باعث می شود فاضلاب به طور ایمن از طریق زیر خاک و بدون ایجاد آلودگی نفوذ کند.
اندازه و ساختار یک چاه جذبی توسط آزمایش نفوذ تعیین می شود و باید فضای کافی در ملک برای نصب آن وجود داشته باشد. همچنین باید شرایط زمین برای ایجاد چاه جذبی مناسب باشد ، زیرا اگر زمین خیلی مرطوب یا خیلی خشک باشد می تواند از عملکرد صحیح زهکشی و تخلیه جلوگیری کند.
مناطقی که دارای آب و هوای نیمه خشک و معتدل هستند مناسب ترین مناطق برای برپا کردن چاه جذبی می باشند . همچنین لازم است خاک منطقه دارای مقادیر زیادی شن و ماسه و خرده سنگ باشد.
چاه جذبی فقط برای جمع آوری فاضلاب نبوده و می توان از آن برای جمع آوری آب باران نیز استفاده کرد که به آن چاه جذبی باران گفته می شود و باعث جدا شدن آب فاضلاب از آب باران می شود.
مزایای چاه جذبی چیست؟
چاه های جذبی دارای مزایای متعددی هستند که هم به شما و همه ملک شما کمک شایانی می‌کنند، این مزایا عبارتند از:
– نیاز به نگهداری کمی دارند.
– این چاه ها به فرآیند طبیعی شارژ مجدد سفره های زیرزمینی کمک می کنند.
– چاه های جذبی با دور کردن آب های سطحی از زهکشی فاضلاب ، خطر سیل را کاهش می دهند.
– حفر این چاه ها در زمین بسیار مقرون به صرفه بوده و باعث کاهش هزینه های قبوض آب و فاضلاب می شود.
– چاه های جذبی خطر ابتلا به بیماری های ناشی از آب را کاهش می دهند.
– این چاه ها باعث کاهش فشار بر روی سیستم های تخلیه که بیش از حد بارگذاری شده اند، می شوند.
– یکی دیگر از مزایای چاه های جذبی مخصوصا چاه های جذبی این است که باران نصب بسیار ساده ای دارند.
انواع چاه جذبی
به طور کلی دو نوع چاه جذبی وجود دارد که شامل چاه جذبی عمودی و افقی می شوند. در چاه جذبی عمودی، یک چاه عمیق و عمودی در زمین حفر شده و در داخل آن لوله هایی نصب می شود که آب زیرزمینی را به سطح زمین می رسانند. این نوع چاه جذبی، برای جمع‌آوری آب در اراضی کوچک که دارای محدودیت فضایی می باشند مناسب است.
اما در چاه جذبی افقی، یک چاه افقی در زیر زمین حفر می شود و لوله هایی در داخل آن نصب می‌شود تا آب زیرزمینی جمع‌آوری شود. این نوع چاه جذبی، برای جمع‌آوری آب در اراضی وسیع و با فضای کافی که امکان حفر یک چاه عمودی وجود ندارد، مناسب است.
در هر دو نوع چاه جذبی، لوله هایی برای جمع‌آوری آب زیرزمینی به پمپ متصل می شوند. پمپ سپس آب را به سمت سطح زمین می فرستد. برای حفظ کیفیت آب، صفحه نمایش نیز در ورودی لوله ها نصب می شود تا از ورود ذرات بزرگ به داخل لوله ها جلوگیری شود.
ساختار چاه جذبی باید بر اساس شرایط جغرافیایی و زمین شناسی محل ساخته شود و در ساخت آن باید از موادی مانند بتن مسلح یا فولاد استفاده شود تا به دوام و پایداری بیشتری برسد.همچنین، نگهداری و تعمیرات منظم این سازه می تواند عمر آن را افزایش داده و از کاهش بهره وری جلوگیری کند.
ساختار چاه جذبی
ساختار چاه جذبی شامل قسمت های مختلفی است که عبارتند از:
1. چاه اصلی
این قسمت از سازه، قسمتی عمیق و عمودی است که با استفاده از ابزار های حفاری، در زمین حفر می شود تا به لایه های آب زیرزمینی دسترسی داشته باشیم. اندازه چاه اصلی بستگی به میزان تولید آب و نیز شرایط جغرافیایی و زمین شناسی محل دارد.
2. لوله ها
این قسمت از سازه شامل لوله هایی است که در داخل چاه اصلی نصب می شوند تا آب زیرزمینی به سطح زمین بالا آمده و به سمت پمپ هدایت شود. لوله ها معمولا از جنس PVC یا HDPE ساخته می باشند.
3. پمپ
این قسمت از سازه، مسئول جمع آوری و انتقال آب به سطح زمین است. پمپ ها معمولاً با استفاده از برق عمل می کنند و آب را از لوله های داخل چاه جذبی به سمت سطح زمین می فرستند.
4. صفحه محافظ
این قسمت از سازه مسئول جلوگیری از ورود ذرات بزرگ به داخل لوله ها و پمپ است. صفحه نمایش معمولاً از جنس استیل ساخته می باشد و بر روی لوله های ورودی آب نصب می شود.
5. صندوق کنترل
این قسمت از سازه شامل صندوقی است که در نزدیکی چاه جذبی نصب می شود و در آن ابزار های کنترلی مانند کنترل کننده پمپ و سیستم الکتریکی قرار می گیرند.
مراحل حفر چاه جذبی
در ادامه به مراحل حفر چاه جذبی می پردازیم.
1. بررسی منطقه
در ابتدا، برای حفر چاه جذبی، منطقه ای را باید مورد بررسی قرار داد که از وجود آب زیرزمینی در آن اطمینان داریم و حفر چاه جذبی در آن منطقه مناسب است.
2. حفر چاه
پس از بررسی منطقه، مرحله حفر چاه آغاز می شود. برای حفر چاه، معمولا از دستگاه حفاری استفاده می شود. همچنین در طول حفر چاه ابتدا لوله های پلیمری و یا فلزی در داخل چاه نصب می شوند.
برای شروع فرآیند نصب چاه جذبی موقعیت مکانی را برای حفر گودال انتخاب کنید . در حالت ایده آل این مکان باید نقطه ای باشد که در سطح پایین تری نسبت به ساختمان مسکونی و همچنین با پنج متر فاصله از دیواره های ساختمان باشد. این گودال باید 2.5 متر از از خود ملک نیز فاصله داشته باشد.
هنگامی که محل مورد نظر را پیدا کردید گودال را با دقت حفر کنید و اطمینان حاصل کنید که نه تنها به اندازه قرار دادن چاه جذبی فضا در داخل گودال وجود دارد بلکه برای قرار دادن پایه ، پر کننده و پرکننده های جانبی نیز فضای کافی وجود دارد.
پس از حفر گودال کف آن را صاف نموده و موانع بزرگ مانند سنگ یا ریشه درختان را بردارید و در انتها کف گودال را با ۱۵۰ میلی متر ماسه تیز فشرده پر کنید.
3. نصب جاذب
پس از حفر چاه، جاذب های مختلفی در داخل چاه نصب می شوند تا آب زیرزمینی را از مخزن آن جذب کنند. این جاذب ها می توانند از ماسه، شن و یا سنگ های سرند شده باشند.
4. لوله گذاری
در حین حفاری چاه های جذبی، لوله های پلیمری و یا فلزی در داخل چاه نصب می شوند تا از ورود ذرات جامد به داخل چاه جلوگیری شود.
5. نصب پمپ
پس از نصب لوله ها، پمپ های خاصی در داخل چاه جذبی نصب می‌شوند که برای بالا آوردن آب از داخل چاه به کار می روند.
6. تست چاه
پس از این که تمامی مراحل حفاری چاه به درستی انجام شوند، چاه جذبی به دقت تست می شود تا از عملکرد آن بهینه اطمینان حاصل شود.
7. نگهداری و تعمیر
چاه جذبی باید به صورت دوره ای تعمیر و نگهداری شود تا طول عمر آن افزایش و عملکرد و کارایی خود را حفظ کند. تعمیرات شامل مواردی مانند تعویض جاذب ها، تعمیر لوله ها، تعمیر پمپ ها و غیره می شود.
امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم شما را با چاه جذبی، ساختار و مراحل حفر آن آشنا کنیم.